ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ
Έργα του 20ού και 21ου αιώνα από το παλαιότερων ετών “Σύνολο Αυτοσχεδιασμού και Πειραματικής Μουσικής του Μουσικού Σχολείου Πειραιά” (2011-2017).
ΟΡΟΛΟΓΙΑ 20ού ΑΙΩΝΑ – 1ο μέρος
(1ο μέρος: 1ο μισό του 20ού αιώνα)
- Τονική μουσική: α) Η μουσική που είναι γραμμένη σε μείζονα ή ελάσσονα τρόπο β) Όταν αναφερόμαστε σε διάκριση αυτής από την ατονική μουσική, τονική είναι η μουσική που έχει τονικό κέντρο (δηλαδή σε αυτή την περίπτωση ο όρος περιλαμβάνει και τη μουσική που είναι γραμμένη σε άλλους γνωστούς τρόπους)
- Τροπική μουσική: Η μουσική που είναι γραμμένη σε τρόπους εκτός του μείζονα και του ελάσσονα (γρηγοριανοί τρόποι, πεντατονικές κλίμακες, παραδοσιακές κλίμακες κ.τ.λ.)
- Ατονική μουσική: Η μουσική που δεν έχει τονικό κέντρο. Χαρακτηρίζεται από «άλυτα» διάφωνα διαστήματα.
- Δωδεκάφθογγο: Η χρήση όλων των 12 φθόγγων, μέσα από μια σειρά και τις 3 παράγωγές της (καθρέπτης, ανάδρομη, καθρέπτης της ανάδρομης). Συνήθως η δωδεκάφθογγη μουσική είναι ατονική.
- Πολυτονικότητα: Συνδυασμός πολλών τονικοτήτων ταυτόχρονα. Πολυτονικά στοιχεία συναντούμε σε έργα του νεοκλασικισμού και του ιμπρεσιονισμού.
- Ιμπρεσιονισμός: αποτύπωση φευγαλέων εντυπώσεων (1ο μισό 20ού αιώνα). Αρμονικό ιδίωμα: τροπική μουσική (γρηγοριανοί τρόποι, ολοτονική κλίμακα, πεντάφθογγες κλίμακες, πολυτονικότητα, πλούσιες συγχορδίες όπως μετ’ 9ης). Φόρμες: προγραμματική μουσική. Ενορχήστρωση: ιδιαίτερα πλούσια υφή, αγαπημένα όργανα (κυρίως του Ντεμπυσύ) το φλάουτο και η άρπα.
- Εξπρεσιονισμός: αποτύπωση ψυχικών καταστάσεων (1ο μισό 20ού αιώνα). Αρμονικό ιδίωμα: ατονική μουσική (με ελεύθερη ατονικότητα ή με χρήση δωδεκάφθογγων τεχνικών).
- Νεοκλασικισμός: επάνοδος στις αρχές της λιτότητας του κλασικισμού και στο τονικό ιδίωμα (1ο μισό 20ού αιώνα). Αρμονικό ιδίωμα: ύπαρξη τονικού κέντρου, ωστόσο όχι μόνο μείζων κι ελάσσων τρόπος. Χρησιμοποιούνται και άλλοι τρόποι, καθώς και τεχνικές πολυτονικότητας. Φόρμες: «απόλυτη μουσική», εξέλιξη των κλασικών και γενικά παλαιών μορφών όπως σονάτα, φούγκα, συμφωνία.
ΟΡΟΛΟΓΙΑ 20ου αι. – 2ο μέρος
(2ο μέρος: 2ο μισό του 20ού αιώνα)
- Μουσική πρωτοπορία (avant garde): μουσικό κίνημα που βασίστηκε σε μια μετεξέλιξη του δωδεκαφθογγισμού της 2ης σχολής της Βιέννης (σειραϊσμός, ολικός σειραϊσμός [βλ.παρακάτω]), καθώς και σε πειραματισμούς που έχουν σχέση με τη σύγχρονη τεχνολογία, την επιστήμη των μαθηματικών κ.ά. Κυριότεροι εκπρόσωποι: Πιερ Μπουλέζ, Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, Λουτσιάνο Μπέριο.
- Ολικός σειραϊσμός: Μετά την επινόηση της σειράς φθόγγων από τους συνθέτες του δωδεκαφθογγισμού, η ιδέα της «σειριοποίησης» και των άλλων μουσικών παραμέτρων (φθογγόσημα – ρυθμός, δυναμικές, άρθρωση κ.τ.λ.) οδήγησε στις μεθόδους του ολικού σειραϊσμού.
- Συγκεκριμένη μουσική (concrete music): Μουσική στην οποία χρησιμοποιούνται ηχογραφημένοι ήχοι του περιβάλλοντος (ήχοι της φύσης, θόρυβοι κ.ά.), πολλές φορές και επεξεργασμένοι ηλεκτρονικά. Στις απαρχές της concrete music, η επεξεργασία αυτή γινόταν σε στούντιο και χρησιμοποιούνταν μαγνητοταινίες. Στις μέρες μας, η ευρεία χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών καθιστά ευκολότερη την παραγωγή αυτών των αποτελεσμάτων από τον κάθε εξοικειωμένο με την τεχνολογία συνθέτη. Κυριότεροι εκπρόσωποι: Πιερ Σεφέρ, Πιερ Ανρύ.
- Ηλεκτρονική μουσική: Η μουσική στην οποία χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικά μέσα για την παραγωγή του ήχου. Στις δεκαετίες ’50, ’60 γινόταν συνήθως μια διάκριση μεταξύ «συγκεκριμένης» και «ηλεκτρακουστικής» μουσικής. Η πρώτη βασιζόταν σε ήχους του περιβάλοντος, ενώ η δεύτερη βασιζόταν σε «εκ του μηδενός» κατασκευή του ήχου, αρχικά με γεννήτριες και αργότερα με συνθετητές (συνθεσάιζερς). Σήμερα, με τη βοήθεια των εξελιγμένων μικτών λογισμικών επεξεργασίας ήχου χρησιμοποιείται ο όρος computer music που μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμούς των παραπάνω τεχνικών. Κυριότερος εκπρόσωπος: Καρλχάιντς Στοκχάουζεν.
- Πειραματική μουσική: μουσικό κίνημα που ξεκίνησε από την Ευρώπη και γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη στην Αμερική (κυρίως τις δεκαετίες ’50, ’60, ’70). Διαπνέεται από μια έντονη διάθεση πειραματισμού με ασυνήθιστες τεχνικές παιξίματος των μουσικών οργάνων ή και «προετοιμασμένων» [βλ.παρακάτω] οργάνων, αντιμετωπίζοντας όλους τους ήχους (ακόμα και αυτούς που μέχρι τότε θεωρούνταν «θόρυβοι») σαν μουσικούς ήχους. Δέχτηκε μεγάλη επιρροή από το κίνημα φλούξους (fluxus), ενσωματώνοντας από αυτό στοιχεία παραστατικά (performance), εισάγοντας τυχαίες διαδικασίες (βλ. πιο κάτω: «αλεατορική μουσική») και κυρίως υιοθετώντας την αντίληψη ότι η τέχνη είναι μέρος της καθημερινής ζωής (και αντίστροφα). Κυριότερος εκπρόσωπος: Τζον Κέιτζ.
- Προετοιμασμένα όργανα: Όργανα στο μηχανισμό των οποίων τοποθετούνται διάφορα αντικείμενα (χαρτιά, μεταλλικά ελάσματα, νομίσματα κ.ά.), με αποτέλεσμα να επιτυγχάνονται ασυνήθιστα ηχοχρώματα.
- Αλεατορική μουσική: Προέρχεται ετυμολογικά από τη λατινική λέξη alea, που σημαίνει κύβος, ζάρι. Είναι η μουσική στην οποία ο συνθέτης αφήνει περιθώρια αυτοσχεδιασμού δίνοντας κάποιες βασικές οδηγίες στους εκτλεστές και γενικά εγκαταλείπει κάποια στοιχεία του έργου στο τυχαίο.
- Μινιμαλισμός: Προέρχεται ετυμολογικά από τη λέξη minimal, που σημαίνει ελάχιστο, στοιχειώδες. Αποτέλεσε μια αντίδραση στο κάπως πιο περίπλοκο ιδίωμα της μουσικής πρωτοπορίας, συχνά επιστρέφοντας στην τονική μουσική (αν και μη διατηρώντας τους κανόνες της παραδοσιακής τονικής αρμονίας). Βασικό χαρακτηριστικό της μινιμαλιστικής μουσικής είναι η επανάληψη με προοδευτική (αργή) διαφοροποίηση κι εξέλιξη. Κυριότεροι εκπρόσωποι: Στηβ Ράιχ, Φίλιπ Γκλας.
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ
- ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ-ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ:
- Ομοιότητες:
α) Συχνά συναντάμε και στα 2 ρεύματα προγραμματικά έργα (δηλαδή έργα εμπνευσμένα από κάποιο εξωμουσικό θέμα, το οποίο ανακοινώνεται στον τίτλο τους)
- Διαφορές:
α) Ρομαντισμός = τονική μουσική, Ιμπρεσιονισμός = τροπική ή πολυτονική μουσική.
β) Ρομαντισμός: έκφραση συναισθημάτων, Ιμπρεσιονισμός: «φωτογραφική» αποτύπωση εντυπώσεων.
- ΙΜΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ-ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ:
Διαφορές:
α) Ιμπρεσιονισμός = τροπική μουσική, Εξπρεσιονισμός = ατονική
β) Ιμπρεσιονισμός = αποτύπωση εντυπώσεων, Εξπρεσιονισμός: έκφραση ψυχικών καταστάσεων (ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο: απαρχές επιστήμης ψυχανάλυσης)
- ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ-ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ:
- Ομοιότητες: Ο μουσικός Εξπρεσιονισμός είναι, από πλευράς φιλοσοφικής και αισθητικής, η μετεξέλιξη του γερμανικού ρομαντισμού.
- Διαφορές:
α) Ρομαντισμός = τονική μουσική, Εξπρεσιονισμός = ατονική
β) Η οπτική γωνία του εξπρεσιονισμού είναι περισσότερο «ψυχαναλυτική», σε σχέση με το συναισθηματισμό του ρομαντισμού.
- ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ – ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟΣ:
- Ομοιότητες:
α) Προσβλέπουν και τα δύο στο ιδεώδες της απλότητας.
β) Οι ρυθμοί και οι φράσεις παρουσιάζουν τις κλασικές συμμετρίες και «τετραγωνισμούς».
- Διαφορές:
α)Κλασικισμός = τονική μουσική, Νεοκλασικισμός: μπορεί να είναι τονική ή τροπική ή και πολυτονική μουσική.
β)Στο Νεοκλασικισμό χρησιμοποιείται η διευρυμένη ορχήστρα του 20ού αιώνα, ενώ η κλασσική ορχήστρα του 18ου αιώνα ήταν πολύ φτωχότερη (περιορισμένη χρήση χαλκίνων και κρουστών).
Η ΕΝΤΕΧΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
- ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗ ΣΧΟΛΗ
Η μουσική των Επτανησίων συνθετών, που είναι στο μεγαλύτερο μέρος της όπερες και τραγούδια, είναι επηρεασμένη από την ιταλική μουσική του 19ου αιώνα. Οι Επτανήσιοι συνέβαλλαν σημαντικά στη μουσική εκπαίδευση και γενικά στην προώθηση της μουσικής με τη δημιουργία των περίφημων “φιλαρμονικών”.
Πνευματικός πατέρας της Επτανησιακής Σχολής ήταν ο Νικόλαος Μάντζαρος (Κέρκυρα, 1795-1872), ο οποίος σπούδασε στη Νάπολη. Δίδασκε δωρεάν μορφώνοντας τους περισσότερους από τους κατοπινούς επτανήσιους συνθέτες. Το συνθετικό του έργο περιλαμβάνει 24 Συμφωνίες (εισαγωγές), έργα για πιάνο (βαλς, μαζούρκες κ.ά.), εμβατήρια, ύμνους και φωνητικές συνθέσεις – πολλά από τα οποία πάνω σε ποίηση Δ. Σολωμού, με τον οποίον συνδεόταν φιλικά, ένα από τα οποία είναι και ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν.)
Ο Σπύρος Σαμάρας (Κέρκυρα 1861-Αθήνα 1917) είναι ο σημαντικότερος συνθέτης της επτανησιακής μουσικής σχολής. Εκπρόσωπος του βερισμού, όπερές του ανέβηκαν σε θέατρα της Ιταλίας (“Ρέα”, “Μάρτυς” κ.ά.), κάνοντάς τον γνωστό στην Ευρώπη.
Άλλοι επτανήσιοι συνθέτες είναι: ο Παύλος Καρρέρ (Ζάκυνθος, 1829-1896), ο Εδουάρδος Λαμπελέτ (1820-1903), ο Σπυρίδων Σπάθης κ.ά.
.
- ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ:
Ο Μανώλης Καλομοίρης (Σμύρνη 1883-Αθήνα 1962). Σπούδασε στη Βιέννη. Οριστικά επέστρεψε στην Αθήνα το 1910 και από τότε και μετά η παρουσία του σφράγισε κάθε εκδήλωση της μουσικής ζωής στην Ελλάδα. Ένθερμος οπαδός του δημοτικισμού, θαυμαστής του Παλαμά, ενσωμάτωσε τους τρόπους, τους ρυθμούς και το χαρακτήρα των δημοτικών τραγουδιών στις συνθέσεις του. Έργα του: όπερες: ο Πρωτομάστορας, το Δαχτυλίδι της Μάνας, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κ.ά., για ορχήστρα: Ρωμέικη Σουίτα, η Συμφωνία της Λεβεντιάς, για πιάνο: Για τα Ελληνόπουλα, κ.ά. Επίσης έγραψε διάφορες μουσικές μελέτες και μουσικοπαιδαγωγικά βιβλία για το πιάνο και για τα θεωρητικά.
Ο Μάριος Βάρβογλης σπούδασε στο Παρίσι. Αφομοιώνοντας τις επιδράσεις της γαλλικής του παιδείας, ο Βάρβογλης ωστόσο εισάγει στις συνθέσεις του έναν “απόηχο” του δημοτικού τραγουδιού (χωρίς να το χρησιμοποιεί αυτούσιο). Έργα του: η όπερα το Απόγεμα της Αγάπης, το συμφωνικό ποίημα το Πανηγύρι, έργα μουσικής δωματίου κ.ά.
Ο Αιμίλιος Ριάδης ([Θεσσαλονίκη] 1836-1935). Σπούδασε στη Μουσική Ακαδημία του Μονάχου. Αργότερα πήγε στο Παρίσι, όπου τελειοποίησε την τεχνική του δίπλα στους Ραβέλ και Σαρπαντιέ. Έγραψε πολλά τραγούδια (σε ποίηση Πάλλη, Μαλακάση, Παλαμά, κ.ά.),έργα για πιάνο κ.ά.
Εκτός από τους προαναφερόμενους, τις τάσεις της Εθνικής Σχολής ακολούθησαν και οι Γιάννης Κωνσταντινίδης που σπούδασε στο Βερολίνο, ο οποίος στις συνθέσεις του αξιοποίησε το λαϊκό μουσικό πλούτο με μια ιδιαίτερη ευαισθησία στην τροπική επεξεργασία των θεμάτων (έργα του: 2 Σουίτες πάνω σε Δωδεκανησιακά θέματα για ορχήστρα, οι 8 Νησιώτικοι χοροί για πιάνο κ.ά.).
- Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΠΕΡΕΤΤΑ
Γύρω στην πρώτη με δεύτερη δεκαετία του 1900 γεννιέται και η ελληνική οπερέττα. Το είδος αυτό γρήγορα κέρδισε ένα ευρύ κοινό, με το εύθυμο περιεχόμενο και τις εύληπτες και ευχάριστες μελωδίες που περιλάμβανε. Δημιουργός της ελληνικής οπερέττας είναι ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης (Αθήνα, 1883-1950). Έργα του: οπερέττες: ο Βαφτιστικός, Πικ-νικ, Δις Σορολόπ, κ.ά. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και ο Νικόλαος Χατζηαποστόλου (1879-1941), γνωστή οπερέττα του οποίου είναι οι Απάχηδες των Αθηνών (1921).Άλλοι συνθέτες οπερέττας ήταν οι Δ. Λαυράγκας, Κλ. Τριανταφύλλου (Αττίκ) κ.ά.
- ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ: ΕΝΑ ΝΕΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Με τον Νίκο Σκαλκώτα (Χαλκίδα 1904-Αθήνα 1949) ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη μουσική ιστορία της Ελλάδας, με την εισαγωγή των σύγχρονων μουσικών τάσεων στην ελληνική μουσική. Ο Σκαλκώτας ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε στο Βερολίνο, όπου σπούδασε βιολί καθώς και σύνθεση αρχικά για λίγο με τον Kurt Weill και στη συνέχεια με τον Arnold Schönberg. Εκτός από ορισμένες συνθέσεις του στο τονικό και στο τροπικό σύστημα (όπως οι 36 Ελληνικοί χοροί για ορχήστρα), το μεγαλύτερο μέρος του έργου του βασίζεται στο δωδεκάφθογγο σύστημα του Schönberg, ενώ φέρει και επιρροές από το ύφος του Stravinsky όπως και του Bartok, όλα τα παραπάνω όμως εμφανίζονται αφομοιωμένα μέσα σε ένα πολύ προσωπικό ύφος. Ο Σκαλκώτας, το έργο του οποίου είναι επιβλητικό σε όγκο και πολύ υψηλής ποιότητας, έζησε παραγνωρισμένος παρ’ όλα αυτά στους ελληνικούς μουσικούς κύκλους και μόνο μετά το θάνατό του προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον των ευρωπαϊκών μουσικών πρωτοποριακών κύκλων. Έργα του: 36 Ελληνικοί Χοροί , Κοντσέρτο για βιολί, Κοντσέρτο για κοντραμπάσσο, 6 Κουαρτέττα εγχόρδων κ.ά.
- ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Ανάμεσα στους συνθέτες που ακολούθησαν τις σύγχρονες μουσικές τάσεις είναι και ο Γ.Α. Παπαϊωάννου (1910-1989), για τον οποίον εκτός από το συνθετικό του έργο πρέπει να αναφέρουμε και τη σημαντική του παιδαγωγική προσφορά. Ήταν ο πρώτος που δίδαξε τη δωδεκάφθογγη μέθοδο και κοντά του μαθήτευσαν πολλοί από τους Έλληνες συνθέτες της επόμενης γενιάς.
Ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της μουσικής κατέχει ο Ιάνης Ξενάκης (Βραΐλα [Ρουμανία] 1922 – Παρίσι [Γαλλία] 2001). Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο (Αθήνα). Μεγάλωσε στην Ελλάδα, αλλά σε νεαρή ηλικία εγκατέλειψε την Ελλάδα για πολιτικούς λόγους και εγκαταστάθηκε στη Γαλλία (Παρίσι) ως πολιτικός πρόσφυγας. Στη Γαλλία έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του και ανέπτυξε την καρριέρα του ως αρχιτέκτονας και συνθέτης. Ως αρχιτέκτονας εργάστηκε για χρόνια κοντά στον Le Corbusier. Ήρθε επίσης σε επαφή με τον μεγάλο Γάλλο συνθέτη Ολιβιέ Μεσσιάν, ο οποίος τον συμβούλευσε να ακολουθήσει το δικό του δρόμο και να μην ενταχθεί σε ακαδημαϊκή πορεία σπουδών. Ο Ξενάκης υπήρξε πρωτοπόρος χάρη στην ιδέα του να εφαρμόσει μαθηματικά μοντέλα στη σύνθεση της μουσικής του. Μία ιστορική επινόησή του, η «Πολυαγωγία (UPIC)», ήταν ουσιαστικά ένα σχεδιαστήριο που λειτουργούσε ως υπολογιστής και, με κατάλληλο προγραμματισμό, παρήγαγε μουσική με βάση τα σχέδια που του εισάγονταν. Χαρακτηριστικά του μουσικού του έργου – το οποίο αισθητικά προσομοιάζει αρκετά με το ύφος της μουσικής πρωτοπορίας – είναι τα γκλισάντι («δενδρώσεις»), τα κλάστερς («στατικοί ήχοι») και οι στικτοί ήχοι («ηχητικοί κόκκοι»). Χρησιμοποιούσε τον όρο “Στοχαστική μουσική“, για να περιγράψει τα έργα του που βασίζονταν σε μαθηματικά μοντέλα της θεωρίας πιθανοτήτων. Έργα του: “Μεταστάσεις“(για ορχήστρα), “Πιθoπρακτά” (για ορχήστρα), “Εόντα” (για πιάνο & κουιντέττο χαλκίνων), “Πλειάδες” (για 6 κρουστούς) κ.ά.
Σημαντική υπήρξε και η παρουσία του Γιάννη Χρήστου (1926-1979), που γεννήθηκε στο Κάιρο. Σπούδασε φιλοσοφία και μουσική στην Αγγλία. Η μουσική του Χρήστου διακρίνεται από μια συγκλονιστική εκφραστική δύναμη, που συνδεόταν στενά με τις υπαρξιακές και μυστικιστικές του αναζητήσεις. Οι προβληματισμοί του τον οδήγησαν σε αναζητήσεις που περιλαμβάνουν στοιχεία “χάπενινγκ”, αλεατορικά στοιχεία αλλά και χρήση ηλεκτρονικών μέσων. Επιδίωξή του ήταν να αναγάγει τη μουσική στον τελετουργικό ρόλο που αυτή είχε σε αρχαίους πολιτισμούς. Έργα του “Μουσική του Φοίνικα”, 6 τραγούδια σε ποίηση Τ.Σ. Έλλιοτ, “Πύρινες Γλώσσες», οι τρεις “Αναπαραστάσεις” [1]κ.ά.Ο Χρήστου πέθανε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα την ημέρα των γενεθλίων του, μαζί με τη σύζυγό του.
Άλλοι Έλληνες συνθέτες που λαμπρύνουν με το έργο τους τη σύγχρονη ελληνική μουσική είναι οι Μάνος Χατζηδάκις, Μίκης Θεοδωράκης, Δ. Δραγατάκης, Θ. Αντωνίου κ.ά.
-
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ 1ου ΜΙΣΟΥ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ
Όνομα Εθνικότητα Στυλ Βασικότερα Έργα Ντεμπυσύ Γάλλος Ιμπρεσιονισμός Πρελούδιο στο απόγευμα ενός Φαύνου, Θάλασσα Ραβέλ Γάλλος Ιμπρεσιονισμός Μπολερό, Δάφνις και Χλόη, Η Μάνα μου η Χήνα Σένμπεργκ Αυστριακός Εξπρεσιονισμός (2η Σχολή της Βιέννης) Φεγγαρίσιος Πιερότος, Ερβάρτουνγκ Βέμπερν Αυστριακός Εξπρεσιονισμός (2η Σχολή της Βιέννης) Έργα για Ορχήστρα, πιάνο κ.ά. Μπεργκ Αυστριακός Εξπρεσιονισμός (2η Σχολή της Βιέννης) Βότσεκ, Λούλου Στραβίνσκυ Ρώσος Νεοκλασικισμός+* Ιεροτελεστία της Άνοιξης, Το Πουλί της Φωτιάς, Η Συμφωνία των Ψαλμών Προκόφιεφ Ρώσος (εποχή Σοβιετικής Ένωσης) Νεοκλασικισμός Ο Πέτρος και ο Λύκος, Κλασσική Συμφωνία Σοστακόβιτς Ρώσος (εποχή Σοβιετικής Ένωσης) Νεοκλασικισμός Συμφωνίες, κουαρτέτα εγχόρδων, κοντσέρτα για πιάνο, για βιολοντσέλο κ.ά. Μπάρτοκ Ούγγρος * Μικρόκοσμος, Μουσική για έγχορδα, κρουστά και τσελέστα, Φανταστικός Μανδαρίνος, Κοντσέρτο για ορχήστρα * : μή απόλυτη ένταξη σε ένα συγκεκριμένο στυλ, ύπαρξη πολλών προσωπικών αισθητικών ιδιαιτεροτήτων
ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΘΕΤΩΝ 2ου ΜΙΣΟΥ ΤΟΥ 20ού ΑΙΩΝΑ |
|||
| Όνομα | Εθνικότητα | Είδος | Έργα (ενδεικτικά) |
| Μεσσιάν (Ολιβιέ) | Γάλλος | κατασκευή δικών του τρόπων, μελέτη ινδικών ρυθμών, τραγούδι των πουλιών | Τουρανγκαλίλα (συμφωνία), κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου |
| Κέιτζ (Τζον) | Αμερικανός | Πειραματική μουσική (Αλεατορική μουσική) | 4’33”, Σονάτες και Ιντερλούδια για προετοιμασμένο πιάνο |
| Μπουλέζ (Πιερ) | Γάλλος | Μουσική πρωτοπορία (Ολικός σειραϊσμός, μαθηματικές μέθοδοι)* | “Σφυρί χωρίς αφέντη”, Structures (=δομές) |
| Μπέριο (Λουτσιάνο) | Ιταλός | Μουσική πρωτοπορία – (Κολάζ)* | Σεκουέντζες (Sequenze) για διάφορα όργανα σόλο, Λαβύρινθοι |
| Λίγκετι (Γκιόργκι) | Ούγγρος | (μικροπολυφωνία, κλάστερ [βλ.υποσημείωση])** | Ατμόσφαιρες, Λοντάνο |
| Στοκχάουζεν (Καρλχάιντς) | Γερμανός | μουσική πρωτοπορία – ηλεκτρονική μουσική | Φως |
| Ράιχ (Στιβ) | Αμερικανός | μινιμαλιστική μουσική | Piano phase |
| Γκλας (Φίλιπ) | Αμερικανός | μινιμαλιστική μουσική | Σατυαγκράχα, Einstein on the beach (όπερα), μουσική κινηματογράφου |
| Ξενάκης (Ιάνης) | Έλληνας(έζησε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του στη Γαλλία) | (εφαρμογές μαθηματικών μοντέλων)* | Μεταστάσεις, Εόντα, Ορέστεια (όπερα) |
| **Κλάστερ λέγεται η συνήχηση φθόγγων που βρίσκονται σε αποστάσεις πολύ μικρών διαστημάτων μεταξύ τους (διατονικό-χρωματικό κλάστερ) | **Μικροπολυφωνία είναι μία τεχνική πολυφωνίας που κινείται σε μια πολύ “στενή” περιοχή, δηλαδή οι φωνές παραμένουν σε πολύ μικρές αποστάσεις μεταξύ τους, σαν ένα κινούμενο κλάστερ | * : μή απόλυτη ένταξη σε ένα συγκεκριμένο στυλ, ύπαρξη πολλών προσωπικών αισθητικών ιδιαιτεροτήτων | |
ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ